Bel ve Boyun Ağrısı

Bel Agrisi:

Bel agrisinin siklikla kompleks bir orijini ve hastada olusturdugu sikayetleri de oldukça degisiktir. Belirlenebilen bir kas travmasindan olabilecegi gibi travma disi olaylar sonrasinda da olabilir. Bel agrisi vücudun diger sistemlerinden baslayip bel kaslarinda rahatsizlik veren hastaliklardan da kaynaklanabilir. Bazen bel agrisi sinirlerden veya sinir sisteminden de baslayabilir. Bel agrisinin diger sebepleri ise konjenital hastaliklar, dejeneratif hastaliklar, iltahabi hastaliklar, travma, enfeksiyonlar, dolasim bozukluklari ve burada isimlerini siralamak istemedigim 30'a yakin diger sebepler olarak siralanabilir.
Bazen doktorlarin bel agrisi sebebini ortaya koymalarinda, omurganin kompleks yapisinin bunu zorlastirdigi söylenebilir. Kemikler diskler, ligamentler, tendonlar, kaslar ve diger dokular hadiseyi üç boyutlu bulmacaya çevirmektedirler. Bu karmasik yapi kolaylikla bel agrisinin gerçek nedenini maskeleyebilirler.
Bunlara ilaveten depresyon, anksiyete, stres, sinirlenme, korku da bel agrilarinin baslamasinda etkili olabilir. Psikolojik durum da bazen bel agrisi tanisini zor hale getirip gereksiz cerrahiye neden olabilir.
Asagidaki kategorilerden birini seçip bel agrisina neyin sebep oldugu konusunda daha ayrintili bilgi alabilirsiniz
Mekanik Sebepler
Iltahabi ve Enfeksiyöz Sebepler
Tümörler
Travma
Kemik Erimesi (Osteoporozis)

Bel Agrisi
Iltahabi ve Enfeksiyöz hastaliklar

Omurganin iltahabi ve enfeksiyöz hastaliklari nadir olmalarina ragmen, tanida atlanirsa veya tedavide gecikmeler olursa rahatsizligin ve agrinin en önemli kaynagi olabilirler. Vücudun herhangi bir yerindeki kemik ve eklem enfeksiyonlari hastanin hayatini tehdit edebilir veya sakat birakabilir.

Diskitis

Diskitis, her iki omurga arasindaki diski etkileyen enfeksiyonlara verilen isimdir. Diskitis nadir olmasina ragmen 10 yasinin altindaki çocuklarda stafilokoklarin, virüslerin veya iltahabi diger olaylarin birisinin etkisi ile iltahabi disk rahatsizligina yakalanabilirler. Diskitis genellikle yavas baslayan siddetli bel agrisi ile

Tümörlere bagli bel agrisi:

Spinal bölge ve omurilik tümörleri oldukça nadirdirler. Bu tür tümörlerde en sik rastlanan sikayet agridir. Bel agrisi diger hastaliklarda da çok sik olarak görüldügü için spesifik bir sikayet olarak kabul edilmez. Omurilik tümörleri primer (spinal korddan orijin alanlar) veya sekonder ( vücudun baska bölgesinden kaynak almis ve metastaz yapmis tümörler) olabilirler. Asil önemli olan agri sikayetine neden olan tümörün teshis edilmesidir. Bel agrilarinin büyük bir çogunlugu tümörlere bagli degildir. Yapilan uzun dönem tedaviler sonrasinda hastalarin tümörlerinin oldugunun saptanmasi hastalarda baslangiçta daha iyi testler yapilip teshis edilebilirimiydi sorusunu akillarina getirmektedir.

Iyi huylu tümörler (Benign Tümörler)

İyi huylu tümör deyimi ile doktorlar, vücudun baska bölümlerine yayilmayan tümörleri kastetmektedirler. Iyi huylu tümörlerde halihazirda bulundugu yere, büyüklügüne, komsu dokularin özelliklerine, beslenmesine ve diger özelliklerine göre problemdir. Fakat iyi huylu tümörlerin çogu basarili bir sekilde tedavi edilebilir.

Kötü huylu tümörler (Malignant Tümörler)

Doktorlar “Kötü huylu” terimini vücudun baska bölümlerine yayilim gösteren bazi tümör ve kanser terimleri için kullanirlar ve bu lezyonlari tedavi etmek güçtür.

BEL FITIĞI

Uygun tedavi yönteminin seçilmesi halinde bel fitigi hastalarinin iyilesme sansi çok yüksektir...
 
Bel fitiginda erken teshis çok önemlidir. Çünkü, erken teshis en çabuk sürede uygun tedaviye karar verilmesini saglar. Uygun bir zamanlama ile yapilan cerrahiden hastanin faydalanma orani daha yüksek olur. Hastalik belirli bir dönemi geçtikten sonra yapilan tedaviler agriyi geçirse de uyusukluk, kuvvetsizlik gibi hastaligin belirtileri tam olarak düzelmeyebilir. Bu nedenle, erken teshis ve eger gerekiyorsa erken cerrahi tedavi büyük önem tasir
 
Bel sagliginin genel saglik kavrami içerisinde özel bir konumu vardir. Toplumda bel fitigina yakalanmis bir çok hasta vardir. Bu hastalar bazen haftalar, hatta aylarca yataga bagli kalmakta, is hayatlari altüst olmakta, aile ve sosyal yasantilari bu olaydan ciddi sekilde etkilenebilmektedir. Hastalar, ilgili uzmana müracaat etmek yerine kulaktan dolma bilgilere dayanan rastgele bir takim yöntemlere basvurmakta, hatta kendisine zarar verebilmektedirler. Uygun tedavi ile iyilesmesi mümkün iken, bilinçsizce yapilan uygulamalar sonucu ameliyat gerektirir hale gelmis hatta daha da kötüsü ameliyattan fayda göremeyecek hale gelerek felç olan hastalar vardir.
Bütün bunlara ragmen bel fitigi konusunda, teshis ve tedavi metodlari hizla gelismektedir. Ilgili uzman doktorlara gecikmeden ulasan hastalarin büyük bir kismi cerrahi olmayan yöntemlerle de iyilesebilmektedir.

BEL FITIĞI NEDİR ?

Belimizde 5 adet omur kemigi vardir. Bu kemikler arasinda da disk adi verilen kikirdaklar bulunur. Bel fitigi beldeki omur kemikleri arasinda bulunan ve adeta amortisör gibi görev yapan bu disklerin fitiklasmasi sonucu ortaya çikan bir hastaliktir. Fitiklasan yani içerden disariya dogru tasan disk, omiriligi ve/veya omirilikten çikan sinir köklerini sikistirir ve hastalik bulgulari ortaya çikar.

BEL FITIĞI NEDENLERİ

Diskler yüksek oranda su içerir. Insanlar yaslandikça su içerigi azalir ve disk daha sert bir hal alir ve yüksekligi azalir. Daha sert diskler fitiklasmaya daha egilimli olur.
Kötü durus ve oturus bozuklugu
Hatali yük kaldirma
Ani basinç gibi nedenlerle olusan asinma ve yirtiklar olusur. Bunun sonucunda diskin ortasindaki jöle kivamli çekirdegi sikistirarak disari çikmaya zorlar.
 
Bu durumlarda kapsül yirtilarak içindeki jöle kivamindaki maddenin omurilige ve/veya sinir köklerine baski yapar. Bazen bu madde koparak omurilik kanalina dolabilir. Bu durum sinir köklerini zedeleyerek felçlere idrar tutamama gibi yakinmalara neden olur.

BELİRTİLER

Her bes kisiden dördü hayatinin bir döneminde bel agrisi çekmektedir. Sadece agri, bel fitigi demek için yeterli degildir. Bel fitiginin en tipik belirtisi siyatik agrisidir. Siyatik agrisi kalça ortasindan baslayan bacaga yayilan, aniden baslayan, keskin siddetli bir agridir. Bu bel fitiginin sinirlere yaptigi basi nedeniyle olur. Siyatik agrisi hapsirma, öksürme, fazla oturma ile artar. Diger bulgular;
Bir bacakta kuvvetsizlik, bazi hareketlerde felç
Karincalanma, batma , uyusukluk
Idrar tutamama
Bel ortasinda yanici agri

BEL FITIĞINDA TANI

Tibbi hikaye tanida önemli ipuçlari saglar. Genellikle az veya çok bel agrisini takiben bacaga vuran agri hikayesi vardir. Agir kaldirma gibi bir olay sonrasi ilk bulgular hissedilir. Ancak uzun süren ve sabahlari kalktiginda bel agrisi ve sertligi ardindan belirgin bir zorlama olmaksizin ani baslayan hastalarda az degildir.
Genellikle fizik muayene taniyi saglar. Tedavi yöntemi seçiminde esas olan muayene bulgularidir.
Bunlardan sonra sirasiyla
Düz röntgen filmleri
Tomografi
MR (Manyetik rezonans)
EMG (Sinir testi)

TEDAVI SEÇENEKLERİ

Konservatif Tedavi
Baslangiçta hastalarin çogu en azindan 2 hafta süre ile konservatif olarak tedavi edilirler. Çünkü belirti ve bulgular bu yaklasimla siklikla azalmaktadir. Bu tedavi seçeneginde sert zeminde yatak istirahati, agri kesiciler, kas gevseticiler, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlardan olusur. Ayrica agrili alana sicak pedler konulmasi ve korse kullanimi da faydalidir.
Agri geçtikten sonraki dönemde bel egzersizleri ve vücut mekanigine dikkat etme, dogru postür, dogru oturma kalkma metodlari nükslerin önlenmesinde yardimci olabilir.
 
Cerrahi tedavi
Cerrahi tedavi görecek hastalar;
Yeterli konservatif tedaviye ragmen iyilesme belirtileri görülmeyen hastalarda
Siyatalji ile birlikte veya siyatalji olmaksizin sik araliklarla tekrarlayan ve kisiyi çalisamaz hale getiren, sosyal aktivitesi engellenen hastalarda,
Fitik parçasinin kanala düstügü ve fonksiyon kaybina neden olan sinir basili hastalarda cerrahi düsünülür.

BEL FITIGI CERRAHISINDEKI BASARI YÜZDESI NEDIR?

Uygun endikasyon, yani dogru hasta seçimi halinde bel fitigi ameliyatlarindan fayda görme orani %95 'dir. %5 oraninda ise dogru ameliyata ragmen yakinmalarin devam etme riski vardir.

AMELIYAT OLAN HASTA NE KADAR SÜRE SONRA IYILESEBILIR?

Bel fitiklarinin cerrahi tedavisi,tipta olan hizli ilerlemeler neticesinde ve cerrahi için dogru hastalar seçildiginde sonuçlari yüz güldürücüdür ve tam tedavi biçimidir. Cerrahi sonrasi 4-6 hafta içinde hasta isine dönebilir.

BEL FITIGI NÜKS EDEBILIR MI?

Zaman zaman rastlanir. Nüks orani,ameliyat olan ve olmayan hastalarda oldukça farklidir. Ameliyat gerektirmeyen konservatif tedavi ile iyilesen hastalarda bel fitigi kolayca nüks edebilir. Hastaligin nüks etmesi için mutlaka agir aktivite gerekmez. Bazen öksürmekle bile hastalik nüksedebilir.

BEL SAGLIGI IÇIN TAVSIYELER

Cisimleri bir yerden bir yere tasirken belinizin egik degil, dik olmasina dikkat edin.
Agirlik tasirken yükü vücudunuza simetrik paylastirdiktan sonra tasiyin.
Agir yük kaldirmayi denemeyiniz.
Hafif dahi olsa yerden bir cismi alirken dizlerinizi kiriniz ve çömelerek aliniz.
Sandalye ve koltukta dik oturunuz.
Esya alirken ona dogru uzanmayiniz,yanina iyice yaklasip öyle aliniz.
Agir bir cismi yerden bir yere götürürken çekerek veya iterek tek basina götürmeyiniz.
Saglikli iken düzenli spor yapiniz. Yüzmeye önem veriniz
Her gün en az 15 dakika yürüyünüz.
Spor ya da egzersiz yaparken ani ve zorlayici hareketlerden uzak durunuz.
Fazla kilolarinizi veriniz.
Uzman hekime danismadan bel korsesi kullanmayiniz.
Üzüntü ve streslerin bel sagliginiza olumsuz yönde etkileyecegi için ruh sagliginiza özen gösteriniz.
Sigara içmeyiniz.

BOYUN FITIGI

Uygun tedavi yönteminin seçilmesi halinde boyun fitigi hastalarinin iyilesme sansi çok yüksektir...
 
Boyun fitiginda erken teshis çok önemlidir çünkü, erken teshis en çabuk sürede uygun tedaviye karar verilmesini saglar. Uygun bir zamanlama ile yapilan cerrahiden hastanin faydalanma orani daha yüksek olur. Hastalik belirli bir dönemi geçtikten sonra yapilan tedaviler agriyi geçirse de uyusukluk, kuvvetsizlik gibi hastaligin belirtileri tam olarak düzelmeyebilir. Bu nedenle, erken teshis ve eger gerekiyorsa erken cerrahi tedavi büyük önem tasir.

GİRİŞ

Her yasta görülebilen ve tedavi edilebilen bir hastalik:
Boyun agrilarinin bir insan yasaminda %25 oraninda görülme sikligi vardir.
Insanlarimiz ilgili uzmana müracaat etmek yerine kulaktan dolma bilgilere dayanan rastgele bir takim yöntemlere basvurmakta, hatta kendisine zarar verebilmektedirler.
Uygun bir tedavi ile iyilesmesi mümkün iken, bilinçsizce yapilan uygulamalar sonucu ameliyat gerektirir hale gelmis, hatta daha da kötüsü ameliyatdan fayda göremeyecek hale gelerek felç olan hastalar vardir.
Ilgili uzman doktorlara gecikmeden ulasan hastalarin büyük bir kismi cerrahi olmayan yöntemlerle de iyilesebilmektedir.

BOYUN FITIĞI NEDİR?

Boyun omurlari arasindaki disk denilen yapilar vardir diskler yari eklem sayilirlar. Disk ortasinda jel kivaminda bir madde ve bunu çevreleyen yastikçiklardan olusur. Bu yastikçiklardan daha dista olanlar içtekilere göre serttirler. Yasin ilerlemesi ve travmaya maruz kalma durumlarinda bu yastikçiklar yipranmaya baslar. Distaki tabaka gittikçe incelir. Ani yapilan ters bir hareket sonrasinda yirtilir. Içteki jel kivamindaki madde bu yirtiklardan disari dogru kayarak, omurilikten çikan sinirlere baski yapar böylece boyun, kol agrisi ve o kolumuzda uyusma, karincalanma bazende güçsüzlük hissederiz..

BOYUN FITIĞI BELİRTİLERİ

Boyun hareketlerinde agrili kisitlanma
Özellikle boyun ve omuz bölgesinde olan ve kollara yayilan agri.
Kollarda, ellerde uyusma ve karincalanma,
Kollarda ve ellerde güçsüzlük,
El becerilerinde azalma,
Kaslarda zayiflama,
Yürüme güçlügü,

BOYUN FITIĞINDA TANI

Tibbi hikaye ve fizik muayene taniyi saglar.
 
Tedavi yöntemi seçiminde esas olan muayene bulgularidir.
 
Tibbi hikaye ve fizik muayeneden sonra sirasiyla
Düz röntgen filmleri
Tomografi
MR (Manyetik rezonans)
EMG (Sinir Testi )

TEDAVI SEÇENEKLERİ

A. Cerrahi Olmayan Tedavi:
Boyun fitigina bagli sinir kökü basisi bulunan hastalarin %95 inden fazlasi cerrahi gerekmeksizin iyilesecektir. Bu iyilesme periyodunda:
Yatak isitirahati: 2-3 gün yariyatar pozisyon-da boyun egriligine uygun ince yastik ile istira-hat cerrahi olmayan tedavinin ilk asamasidir. Erken dönemde (ilk 48 saat) soguk , sonra sicak uygulamalari faydali olur.
Ilaç Tedavisi : Agri kesiciler, Kas gevseticiler, antiinflamatuar ilaçlar
 
Boyunluk: Genellikle akut agrili dönemin ilk iki haftasinda dinlendirme ve hareketi kisitlamak için önerilmektedir. Geçirilen boyun ameliyatlarindan sonrada doktor önerisi ile uzun süreli boyunluk takmak gerekebilmektedir.
 
Fizik tedavi: Fizik tedavi programlari, Hidroterapi, ultrason , isitma, sogutma yöntemleri vb.
 
B. Cerrahi tedavi önerilen durumlar:
-Cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinin basarisizligi ve günlük yasami bozan sikintilarin devami
-Ilerleyici kas gücü kaybi duyu ve refleks kaybi
-Fitiklasan diskten küçük bir parcanin kopmasi ile omirilik kanalinda olusan serbest parça
-Siddetli ve kontrol edilemeyen agri
-Idrar, gaita kaçirma veya bir uzuvda tüme yakin güç kaybinin gelismesi (hastalari ilk saatlerde doktoruna ulasmasi gerekir, bu durum çok acildir.)
 
SAHIP OLABILIRIZ.
Basinizla yük tasimayin. Bas seviyesinin
yukarisina dogru yük kaldirmayin.
Boynunuzu sürekli öne egik veya ayni
pozisyonda sabit tutmayin.
Özellikle bilgisayar ve tezgah basinda
30 dakikada bir pozisyon degistirin.
 
Otururken sirti düz tutun ve yaslanin.
 
Gerekirse boyun kivriminiza uyan
boyun yastigi ile boynunuzu takviye
edin.
 
Telefonu konusurken boyun-omuz
arasina sikistirmayin.
 
Yatak disinda boyununuz
düsercesine uyuya kalmayin.

Asiri yüksek yastik kullanmayin.

 Boyun yastigi tercih edin.

Çalisma sartlarinizi ve kosullarinizi
iyi düzenleyin.

 Hayata bagli kalin. Spor yapin.
Motivasyonunuzu arttirin.

Sigara içmeyiniz.

SAĞLIKLI BOYUN IÇIN 15 DAKİKALIK PROGRAM

Boyun ameliyati olanlar ve uzun süreli boyunluk kullananlar mutlaka egzersiz yapmalidir.
Egzersiz agrisiz güçlü ve saglikli bir boyun saglar.
 
15 dakikalik egzersiz programi:
- Günde 1-2 kez, sadece 15 dakika yaparak saglikli bir boyna sahip olabilirsiniz.
- Sabah yapilmasi tercih edilmelidir.
- Egzersizler 2 ve 3 e bölünerek evde, iste uygulanabilir.

1.Sandalyeye oturarak basi-

 nizi yavasça saga döndürerek
3 saniye böyle durun. Ayni
islemi sol tarafa dogru tekrar-
layin en az 5 defa tekrarlayin
ve dinlenin

  2.Sandalyeye oturarak Basinizi yavasça çeneniz gögsünüze degecek sekilde öne egmeye çalisin dinlenin basinizi yavasça arkaya bükün ve dinlenin. En az 5 defa tekrarlayin

3.Sandalyeye oturarak basinizi yavasça kulaginiz omzunuza degecek kadar saga ve sola hareket ettirin. Yavasça ve dinlenerek en az defa tekrarlayin

 4. Sandalyeye oturarak basinizi yavasça saat yönünde genis bir çember çizecek sekilde döndürün aksi yönde de en az 3 kez tekrarlayin.

5.Sandalyeye oturarak elinizi alniniza dayayarak bas öne dogru itilmeye çalisilirken ellerle engel olunmaya çalisilir ona kadar sayilir ve en az 3 kez tekrarlanir
 
6. Sandalyede oturarak elinizi bu kez enseye koyup bas arkaya dogru Itilirken ellerle engel olunmaya çalisilir 10 a kadar sayilir ve enaz 3 kez tekrarlanir. Ayni hareket yana dogru egilirken de tekrarlanir.

7.Sandalyeye oturarak ellerinizi kollar yere paralel olacak sekilde gögüs

 hizasinda birlestirin ve birbirine
bastirin. 10 a kadar sayarak bu
sekilde tutun sonra birakip gevseyin
ve dinlenin. Enaz 5 kez tekrarlayin.
Ayni pozisyonda durarak ellerinizi birbirinden ayirmaya çalisin

8.Ayakta dik dururken elinize bir sopa alip dirsekleriniz gergin iken sopayi yukari dogru kaldirin.
Hareketi enaz 10 defa tekrarlayin

9.Ayakta dik dururken avuç içlerinizi duvara yapistirarak dirseginizi bükmeden duvara dogru hafifçe abanip vücudunuzu tartin

10.Dirsekleriniz bükülü sirtüstü yatiniz (basinizin altinda
ince bir yastikla daha rahat edebilirsiniz) dirsekleri
yerden kaldirmadan tam

yana açin ve ellerinizi 

havaya kaldirin.
Dirsekleriniz 90 derece
açili yerden kaldirmadan
yukari asagiya hareket ettirin

11.Dirsekleriniz bükülü, sirtüstü yatiniz. (Basinizin
altinda ince yastikla daha rahat edebilirsiniz) basinizi
vücudunuzla beraber yukariya dogru kaldirmaya
çalisin ve dinlenin. Enaz 5 kere tekrarlayin

Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.

© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Prof. Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz