BEYİN ANEVRİZMASI (BALONCUK) NEDİR?
Beyin anevrizması beyin damar duvarındaki anormalliktir. Bu beyin damar duvarındaki anormallik kan akımının oluşturduğu basınç ile gittikçe küçük bir balon gibi şişer. Genellikle beyinin tabanında olan yoğun damar ağında olur ve damarın dallandığı yerdedir.
BEYİN ANJİYOGRAFİSİ NEDİR?
Beyin anjiyografisinde beyindeki damarlara (arter ve ven) kontrast madde (boya) kasıktaki arterden girilen bir kateter yardımıyle verilir. Bu esnada X ışınlı röntgen çekilir ve boya röntgende görülür
ANJİYOGRAFİYİ KİM YAPAR?
Radyolog yapar. Bu doktor x ışını teknikleri konusunda eğitilmiştir. Koilleme yapan ise girişimsel nöroradyoloji konusunda ihtisaslaşmış bir hekimdir.
ANEVRİZMALAR NEDEN KOİLLENİR?
Kanamayı önlemek amacıyla koillenir. Bazı anevrizmalar cerrahi yapılır. Hangi tekniğin uygulanacağı hasta ve yakınları ile tartışılır.
Koilleme
Bu işlemde yularda bahsettiğim şekilde beyin damarlarına kateter denilen hortumlarla ulaşıldıktan sonra helezonik pıhtılaşmayı sağlayan koiller kullanılarak anevrizmanın içerisi doldurulur. Komplikasyon riski klipleme ameliyatından daha azdır (%3.7) fakat tam tıkama oranı (%54) klipleme ameliyatından düşüktür. Tekrar kanama oranları halen bilinmemektedir. Son yayınlarda (% 7) olarak bildirilmiştir.
KOİL MASIL BİRŞEYDİR?
Helezonik olarak sarmal şeklinde anevrizma içini dolduran ve aşırı miktarda pıhtılaşma özelliği olan bir materyaldir.
HASTA DOKTORA AMELİYATTAN ÖNCE NELERİ SÖYLEMELİDİR?
Kontrast maddeye (boya) reaksiyonunuz varsa
Böbrek hastalığınız varsa
Hamile iseniz
Kan pıhtılaşma probleminiz varsa
Yeni geçirilmiş herhangi bir sağlık probleminiz varsa
Kanı sulandırıcı ilaçlar alıyorsanız (Kumadin Aspirin gibi)
İŞLEM NASIL YAPILIR?
Bu işlem x ışın makineları ile donatılmış anjiyografi süitinde yapılır. İşlem öncesinde 4 saatlik açlık yeterlidir. Bir doktor, hemşire ve röntgen teknisyeni bulunur. Daha önce anjiyografiniz muhtemelen vardır. Koilleme işlemi genellikle genel anestezi altında yapılır. Siz sırtüstü olarak röntgen masasına yatmış olacaksınız. Beyindeki damarlara ulaşmak amacıyla kasıktaki femoral arterden kateter denilen milimetrik hortum ile girilip kalbin arkasından beyin damarlarına ulaşılır. Bu işlemden önce kasıktaki cilt lokal anestetik ile uyuşturulur. Kontrast madde makine veya elle pompalanır bu esnada eğer hasta uyanık ise mide bulantısı yapabilir. Yeterli filmler çekildikten sonra koili göndermek için özel kateter kasıktan gönderilir. Önce anevrizma boynunun içinden kateter daha sonra koil geçirilir. Önce geniş koiller daha sonra aralıklara sığacak küçük koiller konulur anevrizmanın tamamen dolduğu görülünce işlem tamamlanır ve kasıktaki iğne çekilir femoral arter büyük bir damar olduğu için üzerine baskı için kum torbası konulur.
SONRA NE OLUR?
Hasta bacak düz olacak şekilde en az 4 saat yatar. Hastada kasıkta şişlik olursa kanama nedeni ile hemşireye haber verir. Eğer kaşınma varsa kontrasta karşı alerji olabileceği düşünülmelidir. Ağızdan ağrıkesici verilir. İşlem esnasında ve sonrasında prosedüre göre kan sulanırıcı ilaçlar yapılır. İşlem sonrasındaki günde anormal hareketler yapılmamalıdır (aşırı ağırlık kaldırma ve kalça ekleminin sık hareketi gibi). Anevrizmanın kanamış olup olmamasına göre birkaç gün içinde evinize gönderileceksiniz.
Hasta uyandığında yoğun bakımda olacak damar yolu ve idrar sondası olacak 1-2 saat sonra hasta odasına alınacak. Sık olarak kat hemşiresi nabız/tansiyon ve şuur durumunu takip edecek ilk akşam hasta sık olarak yapılan kontroller nedeni ile uykusu bölünecek. Ağrı kesici damardan kalçadan veya ağızdan verilecek. Hasta koğuşuna alındığında beyin tomografisi yapılır. Başa yapılan ameliyatlarda genellikle hastanın ağrısı çok aşırı değildir. Özellikle erkek hastalarda idrar sondasına karşı rahatsızlık olabilir bu aşırı ise idrar sondası çıkarılabilir.
Ertesi gün kolunuzdaki serum çıkarılır. Ağızdan beslenme başlar ve hasta yürütülür. Sonraki iki gün içerisinde hasta iyice normal insanlar gibi yürür. Hasta rahat hissedince eve gönderilir. Hasta eve gönderilmeden önce bir beyin tomografisi kontrolü yapılabilir. Ameliyattan sonraki belli bir süre baş ağrısı olacaktır. Dikişler genellikle 7-10 gün arasında alınırlar.
RİSKLER NELERDİR?
İŞLEMİN HER BASAMAĞINDAKİ RİSKLER
Bu riskler size işlemi yapacak olan radyolog tarafından söylenmelidir
Genel riskler
Enfeksiyon (damarlara girildiği için)
Koilin damar duvarını delmesi nedeni ile beyin kanaması olması bu koillemeye devam edilerek durdurulur
Ölüm
Girişim yapılan bölgede hematom olması ve arterde hasarlanma
Kalbin irrite olması kalp atışlarında anormalliğe neden olur.
Kontrast maddeye (boya) alerji şişme kızarıklık ve nefes darlığı ile kalp problemlerine neden olabilir.
İşlemin uzamasına bağlı olarak aşırı X ışını alınması olabilir buda saç dökülmesine neden olabilir.
Bazen anevrizma koillenemeyebilir ve işlem iptal edilebilir.
Yaşlı hastalarda veya damar duvarında plak olan hastalarda kateterin itmesi ile plak kalkıp inmeye neden olabilir (genellikle geçicidir). Bazen koil fazla gelip damarı tıkayarak inmeye neden olabilir
Bazen test esnasında damar içerisinde kateterin tarvmatizasyonu ile damarda spazm olup damar tıkanıklığına neden olabilir.
İŞLEM SONRASINDA HASTA HANGİ DURUMLARDA DOKTORUNA BİLGİ VERMELİDİR?
ARTAN KASIK ŞİŞLİĞİ
ANİ BAŞ DÖNMESİ VEYA GÖĞÜS AĞRISI
ATEŞ
BAYILMA
KUVVETSİZLİK
BAŞAĞRISI
Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.
© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz