HİPOFİZ TÜMÖRLERİNİN TRANSSFENOİDAL YAKLAŞIMLA ÇIKARILMASI

HİPOFİZ TÜMÖRÜ NEDİR?

Hipofiz bezinde olan bir lezyondur. Bezin içinde büyüyen bir tümör şeklinde olabildiği gibi vücudun başka yerinden de gelebilir. Hipofiz bezi vücuttaki bulunan birçok hormonun kontrolünden sorumludur steroidleri, büyüme hormonlarını, gebeliği, süt olmasını ve adet dönemlerini kontrol eden hormonları, su ve tuz dengesini sağlayan hormonları kontrol eder. Beynin tabanına yerleşmiş olup bir sap ile beyne bağlıdır. Göze giden sinirlerle çevrelenmiştir (görme ve göz hareketlerinden sorumlu sinirler). Ortada ve her ilki gözün arkasına oturmuştur çapı bir cm. den küçüktür.

TRANSFENOİDAL (TRANSSPHENOIDAL) NE DEMEKTİR?

Burnun tavanında hipofiz bezinin önünde yerleşmiş olan içi hava ile dolu olan bir sinüs vardır bunun adı sfenoid (sphenoid)  sinüstür. Hipofiz bezine ulaşmak için biz bu sinüsün içinden burun deliğinden girerek geçeriz.

BU AMELİYATIN SEBEPLERİ NELERDİR?

İlaç ile kontrol altına alınamayan hipofiz tümöründe
Hipofiz tümörünün içine kanadığı hallerde
Gözlerin görmesinde azalma olduğunda (dış kısımları görememe)
Bezin içindeki lezyonun ne olduğundan emin değilsek
Tümör çok fazla hormon salgılıyor ve vücuda zarar veriyorsa
Tümör daha önceki cerrahilere ve tedaviye rağmen büyüme gösteriyorsa

CERRAHİ ÖNCESİNDE DOKTORUNUZA SÖLEMENİZ GEREKENLER

Eğer burun iltihabınız varsa
Daha önce geçirdiğiniz bir burun ameliyatı varsa
Kolay kanama probleminiz varsa
Yeni geçirilmiş sağlık probleminiz varsa
Kanı sulandırıcı ilaçlar almakta iseniz (kumadin/aspirin gibi)
İlaç veya diğer alerjileriniz varsa

AMELİYAT NASIL YAPILIR?

Ameliyathanede genel anestezi verilecek siz uyutulduktan sonra yüz tavana bakacak şekilde ameliyat masasında pozisyon verilir. Özel çivilerle baş sabitlenir. Dekonjestan içerikli sprey buruna sıkıldıktan sonra anti-septik solüsyonu ile burun yıkanıp temizlenir. Taşınabilir röntgen cihazı (C kollu) yerleştirilerek ameliyat esnasında nereye gidildiği kontrol edilir (endoskopik cerrahide genellikle kullanılmaz). Karından veya bacaktan yağ ve fasia almak için gerekli hazırlık yapılır. Bunlar kapatma yapılırken kullanılır. Ben genellikle burun içinden girerken herhangi bir kesi yapmam, sfenoid tabanı ile burnun ortasındaki kemik (vomer) bileşkesine kadar gidip mukozayı buradan keser ve sfenoid sinüse girerim. Septum burun içine sokulan retraktörlerle sola itilir ve bu pozisyonda kalması sağlanır bu esnada mikroskop sahaya yaklaştırılır. Sfenoid sinüs ön duvarı özel aletlerle çıkarılır buradan da hipofiz bezinin oturduğu kemik yapıya ulaşılır özel aletlerle burası da açılarak hipofizin tabanına ulaşılır dura denilen zar açılarak tümöre ulaşılır küret denilen aletler yardımı ile yumuşak sıvı kıvamlı tümör çıkarılır tümör normal dokudan ayrılır kanama durunca tümörün çıktığı yere karından veya baldır kenarından alınan yağ dokusu konulur ve tampon ile kapatılır.

AMELİYAT SONRASI NELER OLACAK?

Hasta uyandığında yoğun bakımda olacak damar yolu ve idrar sondası olacak 1-2 saat sonra hasta odasına alınacak. Sık olarak kat hemşiresi nabız/tansiyon ve şuur durumunu takip edecek  ilk akşam hasta sık olarak yapılan kontroller nedeni ile uykusu bölünecek. Ağrı kesici damardan kalçadan veya ağızdan verilecek. Hasta koğuşuna alındığında beyin tomografisi yapılır. Başa yapılan ameliyatlarda genellikle hastanın ağrısı çok aşırı değildir. Özellikle erkek hastalarda idrar sondasına karşı rahatsızlık olabilir bu aşırı ise idrar sondası çıkarılabilir.
Ertesi gün kolunuzdaki serum çıkarılır. Ağızdan beslenme başlar ve hasta yürütülür. Burundaki tamponlar nedeniyle yutmakta zorlanma burundan nefes alamama ve ağız kuruluğu olabilir Sonraki iki gün içerisinde hasta iyice normal insanlar gibi yürür. Burun tamponları 2 veya 3. günde çıkarılır. Ameliyat sonrasındaki birkaç günde baş ağrınız olabilir.
Hasta rahat hissedince eve gönderilir. Hasta eve gönderilmeden önce bir beyin tomografisi kontrolü yapılabilir. Ameliyattan sonraki belli bir süre baş ağrısı olacaktır.
Hipofizin normal çalışmamasına bağlı olarak ilk birkaç gün çok su içme ve çok idrara çıkma olabilir. Genellikle kendi kendine toparlar toparlamayan olgularda uzun dönem ilaç tedavisi gerekebilir. Bazen bütün hipofiz hormonları uygun salınamayabilir bu durumda bazı hormonlar desteklenmelidir.(Tiroit, Kortizon gibi). Ameliyat sonrasında idrar ve kan testleri rutin yapılır ve bu hadise ortaya konur. Hastanede yatarken Dr. Ersin Erdoğan ve endokrin uzmanınca kontrol edilirsiniz.

HASTA HASTANEDE NEKADAR SÜRE KALIR?

Eğer ameliyat acil değilse hasta ameliyat sabahı veya ameliyattan bir gün önce yatar. Hastanın ameliyat gününün öncesi akşamından itibaren (gece saat 20:00) aç kalması ve su içmemesi gerekmektedir. Ameliyattan sonraki 3-5 gün arasında hasta taburcu edilir. Hasta çıkarken kendi ihtiyaçlarını karşılayacak güçtedir (tuvalet, giyinme, banyo gibi).

CERRAHİ SONRASINDA HASTA HANGİ DURUMLARDA DOKTORUNA BİLGİ VERMELİDİR?

Artan başağrısı
Görmede bozulma
Ateş
Bayılma
Artan şekilde idrara çıkma su içme isteği varsa
Burundan akıntı gelmesi halinde
Kuvvetsizlik uyuşukluk
Aşırı yorgunluk
Herhangi bir enfeksiyon olması

EVE DÖNDÜĞÜNÜZDE NELER OLACAK?

Yorgun hissedeceksiniz
Öğleden sonraları yatma isteği sıkılıkla olur
Ara sıra olan başarılarınız olabilir (Bunlar zamanla azalmalıdır)
Tekrara kontrole gelinceye kadar araç kullanmayacaksınız
Ameliyattan sonra birinci ayda Dr. Ersin Erdoğan’a kontrol muayenesi olacaksınız.

RİSKLER NELERDİR?

Bu riskler geneldir her hasta için doktoru ile konuşması gerekmektedir

GENEL RİSKLER

Beynin etrafından sıvı kaçağı olması (tekrar ameliyat gerektirebilir)
Enfeksiyon (antibiyotik ile tedavi edilir)
Ameliyat sonrasında ameliyat yerinde boşaltma gereği olan pıhtı olması
Körlük, azalmış veya çit görme (göze giden sinirlerin hasarlanması kanama ile olabilir)
Cerrahi sonrasında hipofiz bezi normal çalışmasına dönmeyebilir (bu hipofiz hormonlarının dışardan verilmesi ile düzeltilir)
Kadınlarda kısırlık
İnme / Ölüm (Nadirdir)
Bacaklarda pıhtı olması bunun akciğerlere gitmesi (akciğer embolisi) (nadirdir)
Direk cerrahi ile ilgili olmayan yan etkiler
            Zatürre
            Kalp krizi
            İdrar yolu enfeksiyonu

TÜMÖRÜN TEKRARLAMA ŞANSI VARMIDIR?

EVET  Bu genellikle tümöre ve ameliyat esnasında tam çıkarılıp çıkarılmadığına bağlıdır. Bazen tümör önemli damar ve sinirleri sardığı için tamamen çıkarılması söz konusu değildir. CT ve MR ile çıkarılan tümör miktarı takip edilebilir. Bazen ameliyat sonrasında ışın tedavisi gerekebilir.

HASTANIN BULGULARI DAHA İYİ OLACAKMI?

Tümör genellikle yapıları iterek baskı altına alır. Tümörün çıkarılması iyileşmeyi sağlayabilir görmeniz ameliyat öncesi ne kadar kötü olursa olsun iyileşme olabilir.

Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.

© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz