SIRT FITIĞI (TORAKAL DİSK HERNİSİ)
SIRTTAKİ (TORAKAL) OMURGALAR
Torakal omurgalar, sıralı omurgalar ve aralarındaki disk yastıklarından yapılmıştır. Omurga kemiğine tek olarak bakıldığında halka şeklinde olduğunu görürüz bu halkanın arka kısmını lamina ve pedikül denilen kemik kısımları yapmaktadır. Omurga halkaları üst üste konulduğunda ortalarındaki boşluk birleşerek tüp şeklinde bir kanal yapar. Bu kanal bacağa giden sinirleri içermektedir. Her sinir gideceği yere geldiğinde foramen adı verilen delikten çıkarlar. Torakal omurgalar diğerlerinden farklıdır bunlarda ilaveten kaburga kemikleri yer almaktadır.
DİSK
İki bölümümden yapılır. Dıştaki yapı (anulus fibrozus) ve içteki yapı (nükleus pulpozus). Dıştaki kapsül yapısı katlı liflerden yapılmıştır ve içteki yumuşak jel kıvamdaki yapıyı tutar. Bir omurganın diğeri üzerinde kolay hareket etmesini sağlamaktadır. İçerdeki yumuşak disk yapısı diş macunu kıvamına benzemektedir (biraz daha katı)
DİSK FITIKLAŞIP ÇIKARSA NE OLUR?
Disk yaşlanınca dejenere olur ve kapsülde küçük yırtıklar meydana gelir. Yırtıklar aynı zamanda aşırı yüklenme ile de olur. Aşırı yüklenme ile merkezdeki yumuşak kısımdan bir parçada fıtıklaşıp çıkabilir. Bazen herhangi bir aşırı yüklenme olmadan ters bir hareket sonucunda da disk yerinden çıkabilir.
BU HADİSE HASTAYI NASIL ETKİLER?
Birçok hasta ağır bir şey kaldırdıktan sonra ağrılarının başladığını söylerler.
En sık rastlanılan şikayetler.
Diskin fıtıklaşarak sinir köküne basmasıyla olur:
Orta sırt ağrısı
Spesifik bir ağrı olmayabilir. Sırttaki kasların spazmına bağlı olabilir. Eğer tek taraflı ise sinir kök basısına bağlı olabilir.
Göğüs duvarı ağrısı (torasik radikülopati)
Bu göğüs duvarı etrafında seyreden sinir kökünün çıktığı sırt bölgesinde fıtık tarafından basıya uğratılması ile olur. Burada oluşan his diskin fıtıklaştığı seviyeye uyan bölgede kuşak tarzında yanar veya çivi ile deliyormuş gibi bir ağrıdır.
Karıncalanma
Bu genellikle göğüs kafesindedir bazen bacaklara yayılabilir.
Omuriliğe bası yaparak
Omurilik basılı olunca ayaklardan beyne beyinden ayaklara giden iletim bozulur bu hadise çok sık olamaz.
Güçsüzlük uyuşukluk
Burada betinden ayaklara hareket emri iletilemediğinden güçsüzlük ayaklardan da beyne his ileten lifler basılı olduğundan hissizlik olabilir.
Bacaklardaki sertleşmeden dolayı yürümede güçlük
Bacakların hareketi beyin ve omuriliğin koordineli çalışması ile mümkündür. Omurilik basılı olunca iki bölüm de iyi çalışmayacaktır. Bu esnada bacaklarda sertlik olacak ve buda yürümeyi zorlaştıracaktır. Bu hastalar sık olarak düşerler.
NASIL TANI KONULUR?
Doktor genellikle şikayet ve bulgularınıza göre tanı koyabilir. Benzer şikayetler bacaklarda damar tıkanıklığı olduğunda da karşımıza çıkabilir. Bu şikayetleri olan hastalardan aşağıdaki testler yapılır.
DÜZ RÖNTGEN FİLMİ
Genellikle ilk yapılan filmdir. Bu omular arasındaki disk yüksekliğinde azalmayı gösterebilir. Bunun yanında osteofit denilen çıkıntılı kireçlenmeleri de gösterir, omurgaların düzleşmesinde artış da görülebilir.
TOMOGRAFİSİ (CT)
Genellikle ikinci yapılan testtir. Fıtık varsa burada görülebilir. Kanalın daralması da görülebilir. Diskin ne kadar çıktığı da görülür. MRI kadar iyi bir test değildir.
MRI
CT benzeri bir tetkiktir fakat bu CT gibi X ışını kullanmaz onun yerine manyetik alan kullanır ve yumuşak doku ve diskin görülebilirliği bu tetkikle kesinlikle daha iyidir.
Tetkikler tamamlandığında aile hekimi tarafından aşağıdaki uzmanlara sevk edilirsiniz:
Beyin ve Sinir Cerrahı
Nörolog
Ortopedi Uzmanı
Romatoloji Uzmanı
Şikayetler genellikle kendiliğinden çözülecektir. Genellikle olguların çoğunda 6 haftayı almaktadır. Bu sürenin ilk iki haftası oldukça kötüdür. İkinci 2 haftalık periyotta daha iyisinizdir ve 6. haftada normale dönersiniz. Genel kural olarak önce ağrınız iyileşir daha sonra güçsüzlüğünüz en son olarak da uyuşukluk şikayetiniz iyileşecektir. Eğer şikayetleriniz omuriliğe bası sonucunda oluyorsa sizi doktorunuz bir beyin cerrahına görüş için sevk edebilir. Ağırlık kaldırmamalı ve şikayetlerinizi artıran sporlardan uzak durmalısınız.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Aşağıdakilere bağlıdır;
Şikayetlerinizin şiddetine
Şikayetlerinizin tipine
Doktorun muayenede bulduklarına
Yapılan tetkiklerdeki bulguların ne kadar kötü olduğuna
Eğer şikayetleriniz orta düzeyde ve sizi fazla etkilemiyorsa bekleyip takip edebiliriz. Zamanla düzelebilir. Ağrı kesiciler kullanılabilir. Eğer omurilik basısı düşünülüyorsa
Uygun bir şekilde tetkik edilmeli ve tedavi edilmelidir.
CERRAHİ HERZAMAN GEREKLİMİDİR?
Hayır. Olguların çoğu kendiliğinden iyileşir.
EĞER CERRAHİ GEREKİYORSA HANGİ TİP CERRAHİ VARDIR?
ÜÇ ÇEŞİT AMELİYAT TİPİVARDIR
Birçok faktöre bağlı olarak cerrah bunlardan birini seçer.
TORASİK HEMİLAMİNEKTOMİ VE MİKRODİSKEKTOMİ
Bu ameliyatta mikroskop yardımı ile bir kısım lamina ile fıtıklaşmış disk ve içerdeki disk çıkarılır.
TORASİK LAMİNEKTOMİ
Laminanın bir veya daha fazlası çıkarılabilir.
TORAKOTOMİ İLE (GÖSÜN AÇILMASI YOLU İLE ÖNDEN GİRİLEREK) DİSKEKTOMİ VE FÜZYON
Burada göğüs kafesi açılarak önden girilip disk ve gerek olursa omurganın bir kısmı çıkarılır ve füzyon yapılarak sabitlenir.
Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.
© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz