SERVİKAL SPONDİLOZİS

SERVİKAL SPONDİLOZİS NEDİR?

Servikal omurga kemiklerin aralarında disk denilen yastıklarla birleştirilmiş blok kemik yapıdır. Omurganın arkasında faset eklem denilen eklemler ile birleşmiştir (anatomi bölümüne bakınız). İnsanlar yaslanınca disklerde dejenerasyon başlar ve bu da normal bir hadisedir. Bu normal hadiseden bazı insanlar diğerlerine göre daha çok etkilenirler. Bunun sonucunda oluşan şikayetler topluluğunun yarattığı hasatlığa SERVİKAL SPONDİLOZİS denir çükü kemiklerde olan kireçlenmeler sinirlerin geçtiği kanallarda daralmalar yaratmaktadır.

NASIL ŞİKAYETE NEDEN OLMAKTADIR.

Disk dejenere olunca omurgalar bir biri üzerinde daha fazla hareket etmeye başlar. Bu da geri kalan disk, faset kapsülü ve faset eklemi üzerinde daha fazla gerilmeye neden olur. Vücut ise bu olayı tamir etmeye çalışır tamir hadisesi kemiklerde füzyona neden olacak olan kireçlenmedir. Bu genellikle birden fazla omurga seviyesinde oluşur. Vertebranın kenarından diskteki fazla hareketi sınırlandırmak amacıyla üstteki veya alttaki omurga ile kemikteki kireçlenme ile büyüme yolu ile aşırı hareket durdurulmaya çalışılır.
Bu ileri kireçlenme ile olan kemiklerdeki çıkıntı büyümeleri genellikle kemiklerin foramen denilen kola giden sinir köklerinin çıktığı yerlerde darlığa neden olarak kol ağrısı yapabilir. Veya omuriliğin geçtiği yerden sıkıştırarak omuriliğe bası yapıp miyelopati olarak ifade edilen klinik bulgulara neden olabilir.
Bu dejeneratif hadiseler boyunda rahatsızlıklara neden olmaktadır.

ŞİKAYETLER NELERDİR?

Ana şikayetler,
Boyun ağrısı              ağrı genellikle omuzların hemen üzerinde veya her iki omuz arasında oluşmaktadır. Hastalar genellikle yana ağrı şeklinde hissederler. Günün sonuna doğru daha fazladır ve hareketle bir miktar azalır. Ensenin yukarısında olabildiği gibi kulakların arkasında ve hatta gözlerin arkasında ağrı hissedebilirler.
Başağrısı                   sık rastlanılan bir şikayettir ve başın arkasında her iki taraflı olabilir.
Boyun kıtlatması      boyundaki kemiklerin birbiri üzerinde sürtünmesi ile ortaya çıkmaktadır. Bir hasara sebep olması söz konusu değildir.
Omuz ağrısı              omuzun üzerinde olan ağrıdır ve genellikle derinde olan ağrı olarak tarif edilir.
Kol ağrısı                  eğer ağrı kola yayıldı ise ya faset eklemde dejenerasyon ile yada sinir köküne olan bası söz konusudur.
Yürüme güçlüğü       omuriliğe olan bası uzun zaman içinde bacaklarda probleme neden olmaktadır. Bazen bacaklara ve kollara yayı lan elektriklenme şikayetine neden olmaktadır.

NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Doktor genellikle şikayet ve bulgularınıza göre tanı koyabilir. Hafif düzeyde bulguları olan hastalarda tetkik yapılmayabilir. Şikayetleri ilerleyici olan hastalardan aşağıdaki testler yapılır.
DÜZ RÖNTGEN FİLMİ
Genellikle ilk yapılan filmdir. Bu omular arasındaki disk yüksekliğinde azalma osteofit denilen kireçlenmeler bu filmlerde görülebilir. Boyun omurgasının düzlüğü bozulmuştur. Omurgalar bir biri üzerine kaymaktadır (spondilo-listezis). Bu tanıyı koydurabilir. Omurgalar arasında normalden fazla hare ket mevcuttur.
BOYUN TOMOGRAFİSİ (CT)
Genellikle ikinci yapılan testtir. Burada spinal kanal denilen içinden omuriliğin geçtiği yapı ölçülür herhangi bir daralma veya kireçlenme varlığı araştırılır. Bu tetkikten sonra bir uzmana gönderilirsiniz. Genellikle bu tetkikler tedavi için özellikle cerrahi düşünülüyorsa yeterli olmaz ve daha ileri tetkikler istenir.
MRI
CT benzeri bir tetkiktir fakat bu CT gibi X ışını kullanmaz onun yerine manyetik alan kullanır ve yumuşak doku ve diskin görülebilirliği bu tetkikle kesinlikle daha iyidir.
Tetkikler tamamlandığında aile hekimi tarafından aşağıdaki uzmanlara sevk edilirsiniz:
            Beyin ve Sinir Cerrahı
            Nörolog
            Ortopedi Uzmanı
            Romatoloji Uzmanı

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tedavi şekli sizin ne kadar etkilendiğinize bağlıdır
Eğer sinir kökü ve omurilik basısı yoksa aşağıdaki tedaviler denenebilir.

Ağrı kesici ilaçlar                belirli aralıklarla devamlı olarak alınmalıdır. Hastadan hastaya cevapta değişiklik gösterir.
Anti-enflamatuar ilaçlar     eğer ülser, gastrit veya reflü hastalığınız varsa bu ilaçları kullanmamalısınız. Eğer sinir basısı varsa etkili olmayabilir.
Fizik tedavi                           bir çok şekli var bu nedenle bu konuyu fizyoterapist ile tartışmanız lazım
Egzersiz                                 çok önemlidir ve bu hastalıkta hareketsizlik en kötü şeydir ve hastalığın kötüleşmesine neden olur. Dikkatimi çeken bir şey de bu hastaların uzun süre bilgisayar kullanma, araba sürme gibi davranışlarda bulunduklarında şikayetlerinin armasıdır. Fizyoterapist genellikle size uygun olan hareketleri verecektir ve bu hareketler eğer sizi rahatlatıyorsa yapabilirsiniz.

Şikayetlerinizi artırıcı faktörlerden kaçınmalısınız 
Araba kullanma
Bilgisayar kullanma
Televizyon seyretme
Aynı tekrarlara yapılan işler

NE ZAMAN CERRAHİ TEDAVİ ÖNERİLİR

Boyun ağrısı kendi kendine geçiyorsa cerrahi gereksinimi yoktur. Bu biraz zaman alabilir. Eğer omurilik veya sinir kökü basısı bulgularınız yoksa cerrahi sonucunda fayda sağlama şansı düşüktür. Eğer bulgu varsa bunların şiddetine göre cerrahi önerilebilir.

EĞER CERRAHİ TEDAVİ YAPILACAKSA HANGİSİ OLMALI?

Buna şikayet ve bulgularınızın birlikte değerlendirilmesi ile karar verilir.
Sıklıkla uygulanan prosedürler:

SERVİKAL LAMİNEKTOMİ
Burada omuriliğin arka duvarı olan laminanın alınması ameliyatı yapılır

SERVİKAL PENCERE LAMİNOTOMİ
Burada omuriliğin arka duvarı olan laminanın kaldırılarak açık pencere gibi açılıp özel aletlerle tutturulması yapılır. Yukarda ki ameliyattan farkı kemik çıkarma yapılmaz ve kemik alınmadığı için kayma riski azalır.

Bu cerrahi teknik sadece foraminal darlığı veya foraminal diski olan hastalara uygulanabilir  (bu yaklaşık hastaların % 10’unu yapar) diğer tekniğe göre hastanın iyileşmesi daha kolay ve günlük ayaktan cerrahi olarak yapılabilir. Burada girişim enseden yapılır.

ANTERİOR SERVİKAL DİSKEKTOMİ VE FÜZYON
Girişim adından da anlaşılacağı gibi anteriordan yani önden yapılır. Dışarı kapsülü yırtmış ortaya kadar uzanmış disklerde yapılır disk çıkarıldıktan sonra buraya kemik konulur.

SERVİKAL OMURGANIN ÇIKARILMASI (VERTEBREKTOMİ)
Yukardaki cerrahiye benzer diskle beraber omurganın basan ön kısmı da çıkarılır.

SERVİKAL FORAMİNOTOMİ
Bu işlem arkadan yapılır genellikle tek taraflı olan sinir kök basısı olan hastalarda uygulanabilir ve ayaktan tedavi gibi hasta o gün veya bir gün sonra taburcu edilir.

Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.

© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz