Omurga ve Periferik Sinir Sistemi Anatomisi
Spinal kord (omurilik) santral sinir sisteminin (beyin ve omuriliği içerir) uzantısıdır. Beyin Sapından (medülla oblangata’da denir) başlar conus medüllaris'de sonlanır.
Spinal kord buynun en yüksek yeri olan C1 omurgasından başlar ve genellikle L1’de, (lomber birinci omurga) ki burası kaburgaların bittiği omurgadan sonra başlar, sonlanır. Omurilik yaklaşık 45 cm uzunluğundadır ve silindirik sekildedir. Servikal ve lomber omurilik kısmı en kalın bölümdür. En sondaki bölüm konus medüllarisdir ve filum terminale denilen fibröz banta bağlanır bu bantta pelvisde koksiks denilen kemige kadar uzanır. Omuriliğin son bölümü olan konus medüllarisde omur ilikten çıkan sinir lifleri sinir demeti yapar buna at kuyruğu anlamında "cauda equina" denir.
Beyin omurılık Sıvısı (BOS) omurilik etrafını sarmıştır ve 3 adet zar ile sarılmıştır bunlara menings denilir ( Dura, araknoid ve pia). Spinal kord 33 omurgadan oluşan spinal kolon denilen kemik yapı içinde yer almaktadır. En alttaki beş omurga birbirine kaynamış şekilde sakrum olrak isimlendirilir, diğer dört vertebrada birbirine kaynayarak coccyx olarak anılır.
Omurga kuyruk kemiği denilen coccyx haricinde dört bölüme ayrılır:
Servikal omurgalar (boyunda lokalizedir ve birden yediye kadar numaralandırılır)
Torasik omurgalar (birden 12 ye kadar numaralandırılır (kaburgalarında olduğu sırt kısmında yeralır)
Lomber omurgalar ( birden beşe kadar numaralandırılırlar ve belde yer alırlar)
Sakral omurgalar (birden beşe kadar numaralanırlar leğen kemiğine yerleşmişlerdir)
Omurganın korpusu denilen geniş kemik yapıları arasında omurgaları desteklemek için disk yapısı bulunur (servikal 1 ve 2 arasında disk bulunmaz) bu oval şekilli diskin iç kısmında yumuşak nükleus pulpozus bulunurken dışta ise kalın fibröz yapıdan oluşan annulus fibrozus bulunur. Disk omurga kemikleri arasında şok emici görevi görmektedir. Omurgalar arasındaki ligament denilen ağlar ise destek görevi görmektedir.
31 çift sinir kökü bulunmaktadır. 8 çift servikal kök servikal omurilikten her omurga seviyesinden çıkar. Bir sinir kökü sağdan çıkarken çiftin diğeri soldan çıkar. İlk servikal kök C1 omurgasının üzerinden çıkar. İkinci kök C1-2 arasından çıkarken sonuncu servikal kök olan C8 ise C7 ile Torakal 1 omurgaları arasından çıkarlar.
12 çift torakal sinir kçkü vardır bunlar T1 ile T12 omurga arasından çıkarlar. Beş çift lomber sinir kökü vardır L1 kökü L1-2 omurgaları arasndan çıkarlar. Beş çift sakral sinir kökü vardır birinci sakral kök S1-2 arasından çıkar. Son olarakta bir çift coccygeal sinir kökü vardır (Co1).
Periferik sinir sistemi komleks bir anatomiye sahiptir üst ekstremite için brakial pleksus alt ekstermite için lumbosakral pleksusu oluştururlar bu sinirler ilgili vücut bölgesine giderek beyinden gelen uyarıyı taşırlar yada o vücut bçlgesinden gelen duyu uyatılarını beyine taşırlar.
Omurilkteki oluşan hastalık yada travma hangi seviyede oldu ise o seviyenin altındaki bölümde fonksiyon kaybı yada duyusal kayıp yapar.
Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.
© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Prof. Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz