Astrositoma

Astrositoma en sık rastlanılan gliom olup primer beyin ve spinal tümörlerin yarısını yapar. Astrositoma yıldız seklindeki astrosit denilen beynin destek hücrelerinden kaynak almaktadır. Santral sinir sisteminin her yerinde olmasına rağmen en çok beyinde yerleşmektedir. En az omurilikte yerleşim gösterir. Her yaşta görülebilir. Yetişkinlerde ve daha sık olarak orta yaşlı erkeklerde sık olarak görülmektedir. Beyin sapında yerleşen astrositomalar sıklıkla çocuklarda ve genç erişkinlerde görülmektedir ve çocukluk çağı tümörlerinin büyük kısmını yaparlar. Çocuklarda bu tümörlerin çoğu düşük dereceli iken yetişkinlerde genellikle yüksek derecelidir.

Astrositomaların tipleri patoloji bölümünün mikrıskop altında yapmış olduğu değerlendirme sonrasında yapılır. Sınıflandırma önemlidir çünki buna göre hastanın prognozun akara verilecektir.

Astrositomalaron sınıflandırılmaları

Astrositomalar gennellikle üç grupta sınıflandırılır ( grade, yada derecelendirme): Düşük dereceli astrositomlar, anaplastik astrositoma ve glioblastom. Düşük dereceli astrositomlar tüm astrositomların % 10 kadarını yapar. Bu tümörler yavaş büyürler ve bu tanının konulması ve daha sonra büyümelerinin ve derece değiştirme şansının azaltılması için ameliyat edilmelidir. Yavaş büyürler ve uzun süre problem çıkarmazlar. Anaplastik astrositomlar ve glioblastomlar en agresif ve neyazıkki en sık görülen tiplerdir. Glioblastomalar en hızlı büyüyen tip olup bulunduğu alanda nekroz olarak görülen ölü tümör hücreleri bulunur. Glioblastomalar en sık olarak beyinde ve frontal ve temporal lobda sık olarak bulunmaktadır.

Şikayet ve bulgular

Şikayetler tümörün bulunduğu yere başlıdır ve ilaveten aşağıdaki bulgu ve şikayetler olabilir:

1. Devamlı başağrısı
2. Çift yada bulanık görme
3. Kusma
4. Iştah kaybı
5. Kişilik değişiklikleri
6. Yeni nöbet
7. Konuşma bozukluğu yada kuvvet kaybı

Erken dönemde çocuklarda başağrısı, kusma, bulantı, bulanık yada çift görme, baş dönmesi ve koordinasyon bozukluğu olabilir.

Teşhis

Görüntüleme tetkikleri sayesinde beyin tümörleri ortaya konulabilir. Bilgisayarı tomografi, (CT yada BT) manyetik rezonans görüntüleme (MRI) önemli görüntüleme yöntemlerindendir. MR spektroskopi (MRS) tümörün kimyasal özelliklerin ölçerek tümörün natürünü ortaya koyabilir. PET ise tümör rekürrensini ortaya koymada önemlidir.

Tedavi seçenekleri

Tedavide cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi sırasıyla ön plana çıkmaktadır. Cerrahinin ana amacı hastaya zarar vermeden mümkün olduğu kadar çok tümör çıkarabilmektir. Bununla beraber yüksek dereceli tümörlerde yıldızdaki hüzmeler gibi normal doku içine giren kollar olmsı sebebiyle tamamen çıkarmak zor  olmaktadır. Tümör tamamen çıkarılamamasa bile tümör sayısını azalttığı için cerrahi tedavide çok önemli yer tutmaktadır. Bir çok beyin cerrahı tümörün yüzeye en yakın yerine kraniotomi yaparak kafa tasını açar. Radyoterapinin amacı normal dokuya zararvermeden çoğalan tümör dokusunu öldürmektir. Bölünerek yapılan tedavi sayesinde tedavi aralıklarında normal dokuların kendini tamir edebilmesine rağmen tümörlü dokuların tamir edememesi felsefesine dayanmaktadır. Bu tekrarlama tümör tüpine göre 10 yada 30 kez günde bir defa olmak üzere tekrarlanarak yapılır. Bu ilave tedavi ile hastaya yaşam süresi ve kaliteli yaşam sağlanabilir.

Radyocerrahi genellikel glial tümörlerde kullanılmaz fakat küçük kalıntıs olan tümörlerde tercih edilebilir.

Beyin tümörlerinde kemoterapi kan beyin bariyeri nedeniyle pek başarılı olmamasına raşmen özellikel yüksek dereceli tümörlerde temodal denilen ilaç başarıyla kullanılmaya başlamıştır.

Bu konu ile ilgili tedavi alternatifleri hakkında çalışmalar immunoterapi, yeni kemoterapotik ilaçlarla büyük bir hızla devam etmektedir.

 

Bu yazıdaki bilgiler genel bilgi vermek amacı ile hazırlanmış olup bir doktordan alınan bilgilerin yerine kullanılamaz.

© Buradaki bilgilerin herhangi bölümü veya tamamı Prof. Dr Ersin Erdoğan’ın müsaadesi olmadan kullanılamaz veya çoğaltılamaz